ΑΡΧΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ


Τηλ: +355 692799707 | +355 695392939

E-Mail: info@tmimaellargyr.com

http://www.tmimaellargyr.com

Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας, Λογοτεχνίας και Ελληνικού Πολιτισμού

Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου

ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ

Οι έλληνες ζωγράφοι του Αργυροκάστρου


Τον Φεβρουάριο του 2010, με χορηγία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου, ανέλαβε την έκδοση του Λευκώματος «Οι Έλληνες ζωγράφοι του Αργυροκάστρου, από τον 17ο αιώνα» φιλοδοξώντας στο μέλλον τη καταγραφή και προβολή όλου του πολύτιμου θησαυρού μας στο χώρο της τέχνης ανά τους αιώνες.

Η ιδέα ανήκει στον πρόεδρο του Τμήματος Παναγιώτη Μπάρκα, ο οποίος αποτέλεσε και τον συντελεστή υλοποίησης της.

Το λεύκωμα αφορά γεωγραφικά τους Έλληνες ζωγράφους της περιοχής Αργυροκάστρου. Χρονικά πηγαίνει σε βάθος χρόνου με αφετηρία τον δεύτερο σχεδόν μεταβυζαντινό αιώνα (17ον), με αφετηρία τον Ονούφριο τον Κυπριώτη και φτάνει μέχρι τις μέρες μας.

Περιλαμβάνει ενδεικτικά έργα 81 ζωγράφων που ακολουθεί μικρό βιογραφικό του εκάστοτε.

Στη διεκπεραίωση της προσπάθειας συνέβαλε αποτελεσματικά ο γνωστός ζωγράφος και ακούραστος μελετητής της παραδοσιακής μας τέχνης, κυρίως σε ό, τι αφορά τις παραδοσιακές μας ενδυμασίες, Σταύρης Τσάτης. Στον πρόλογό του ο Τσάτης ξεχωρίζει το γεγονός ότι πρόκειται για ιδιαίτερη διαχρονική σχολή ζωγράφων η οποία συντελείται μέσα από επηρεασμούς άλλων σχολών, από Δύση και Ανατολή. Πρόκειται για ταύτιση με το βασικό χαρακτηριστικό της Ηπείρου, - την τήρηση και ανύψωση της δικής της ταυτότητας μέσα από επηρεασμούς και διασταυρώσεις πολιτισμών.

Πολιτιστικές εκδόσεις του Τμήματος

Ιστορία της Βοριοηπειρωτικής Λογοτεχνίας


Υπό την αιγίδα και την επιμέλεια του Τμήματος κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2005 η πραγματεία «Ιστορία της Βορειοηπειρωτικής Λογοτεχνίας» του Κώστα Νάτσιου, από τις εκδόσεις Argjiro.

Στο πλαίσια της πραγματείας του ο Νάτσιος προσπαθεί να θέσει τις βάσεις για μια ιστορία της λογοτεχνίας και των γραμμάτων σε σχέση  με τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου. Ο αναγνώστης μπορεί να βρει στις σελίδες του βιβλίου τις ιδιαίτερες συνθήκες  κάτω από τις οποίες καλλιεργήθηκε η λογοτεχνία αυτή. Αποφασίζει να δώσει βάθος χρόνο στους συγγραφείς και λογοτέχνες του χώρου μας διευρύνοντας αισθητά των κύκλων αυτών. Καταφέρνει έτσι να σπάσει τη θεωρία και πραχτική που είχε καλλιεργήσει το κομμουνιστικό καθεστώς, ότι πρόκειται για μια λογοτεχνία που ξεκινάει μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.  

Αν και ο συγγραφέας πιστεύει ότι η λογοτεχνία αυτή δεν αποτελεί ξεχωριστή σχολή και ότι η επικοινωνίας της με το δημοτικό τραγούδι τη στερεί ποιότητα, ο ίδιος καταγράφει και παρουσιάζει ηχηρές λογοτεχνικές προσωπικότητες του χώρου μας, στις οποίες υποκλίνονται με σεβασμό τα μεγάλα ονόματα της ελληνικής λογοτεχνίας. Μια τέτοια προσωπικότητα είναι η Κατίνα Παπά.

Επί του θέματος επανήλθαν στη συνέχεια με βαθύτερες αναλύσεις και εμπεριστατωμένες προσεγγίσεις σε ειδικές και γενικές πτυχές, δύο εργασίες καθηγητών του Τμήματος, της Μιρέλα Καρατζά και του Παναγιώτης Μπάρκα. Τις εργασίες τους μπορεί ο επισκέπτης να βρει στον παρόν  δικτυακό μας τόπο

Η λογοτεχνία και ο πολιτισμός, όπως και η Λαογραφία, στην εθνική ελληνική μειονότητα στην Αλβανία αποτελεί ξεχωριστό μάθημα στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος από το 2003.

Ανθολογία Βορειοηπειρωτικής ποίησης


Τον Οκτώβρη του 2006, ξανά υπό την αιγίδα του Τμήματος, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Argjiro η «Ανθολογία Βορειοηπειρωτικής ποίησης».

Είναι η τρίτη προσπάθεια για την έκδοση συλλογική ανθολογίας της ποίησης του Ελληνισμού της Αλβανίας. Η προσπάθεια ξεκίνησε το 1981 όταν ο γνωστό για τα αλβανικά δεδομένα Λάμπρος Μάλαμας στο πλαίσιο αφιερώματος στην αλβανική λογοτεχνία, συμπεριέλαβε στην ανθολογία του ξεχωριστό κεφάλαιο για την ποίηση στην εθνική ελληνική μειονότητα.  Το 1996 το ΙΒΕ στα Ιωάννινα έκδωσε μια δεύτερη ανθολογία, μέσω της οποίας επιδίωξε να δείξει την πληθώρα των ποιητών του χώρου μας και κυρίως της «φυλακισμένης μας λογοτεχνίας».

Η παρούσα αφορά την ποιότητα. Πρόκειται για σταχυολόγηση ποιημάτων εκείνων των δημιουργών που τους αποδέχτηκε και αναγνώρισε ο ίδιος ο τόπος μας, όπως αναφέρεται και στον πρόλογο του βιβλίου.

Χαρακτηριστικό της έκδοσης αυτής είναι επίσης το γεγονός ότι απευθύνεται και στον Έλληνα και τον Αλβανό αναγνώστη. Η συγκεκριμένη αποστολή οφείλεται στη μετάφραση των ποιημάτων στην αλβανική γλώσσα.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό είναι οι σύντομες αναφορές  στο έργο των ποιητών.

Δεν παύει ούτε η συγκεκριμένη ανθολογία να ρίξει την επικοινωνία της καλλιεργημένης ποίησης από το δημοτικό τραγούδι.

Η Ανθολογία στο πρώτο μέρος συμπεριλαμβάνει «δημοτικά τραγούδια» και στο δεύτερο επιλεγμένη ποίηση των: Στ. Βιστιάρη, Π. Τσούκα, Β. Κώτσια, Α Ζαρμπαλά, Φ. Κυριαζάτη, Π. Τσέρκέζη, Ν. Κατσαλίδα, Θ. Στεριόπουλου, Β. Ζαφιράτη, Σ. Λάγιου.

Ο Άλλος Χάρτης


 «Ο Άλλος Χάρτης (Περί εξαφανισμένων χωριών και πόλεων)» του Αντρέα Ζαρμπαλά, εκδόσεις Πολύτυπο, Αθήνα 2004. Το βιβλίο εκδόθηκε με χορηγία του Τμήματος.

Έναν ποιητικό τίτλο επέλεξε ο συγγραφέας του βιβλίου για να επισύρει καλύτερα την προσοχή του αναγνώστη σχετικά με τον χάρτη των εξαφανισμένων χωριών και πόλεων του τόπου μας. Είναι τόσα πολλά που όντως αποτελούν έναν «άλλο χάρτη».

Μέσα από τη επίπονη έρευνά του ο Ζαρμπαλάς αποκαλύπτει τους λόγους εξαφάνισης, οι οποίοι στην πλειοψηφία σχετίζονται με τους καταχτητές.   

Ο Ζαρμπαλάς μέσα από τις σελίδες του παρόντος συγγράμματος προσπαθεί να δώσει φωνή στα ερείπια των εξαφανισμένων κατοικημένων κέντρων. Με τη δική του εξιστόρηση κάνει τους σωρούς από πέτρες να διηγούνται τις πικρές ιστορίες των κατοίκων των ερειπωμένων χωριών του άλλου χάρτη.  

Με οδηγό λοιπόν το παρόν βιβλίο του Ζαρμπαλά, μπορεί ο κάθε αναγνώστης να ξυπνήσει από τη λήθη τις ατέλειωτες ιστορίες που κρύβουν στο πέπλο της λησμονιάς τα κάποτε κατοικημένα και ακμάζουσα χωριά.

Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 15 χρόνων λειτουργίας του Τμήματος, το 2009 ετοιμάσαμε και εκδόσαμε επετειακό λεύκωμα, το οποίο συμπεριλαμβάνει ιστορικό του Τμήματος, το διδακτικό προσωπικό, προγράμματα σπουδών που χρησιμοποιήθηκαν κατα καιρούς, φοιτητές, δραστηριότητες, εκδόσεις του Τμήματος, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τα 15 χρόνια πορείας. Το υλικό αυτό υπάρχει και σε ηλεκτρονική μορφή.

Ήταν η πρώτη επετειακή εκδήλωση για ένα Τμήμα στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου, το οποίο κατάφερε επίσης να έχει δύο σημαντικά ντοκουμέντα  για τη δική του πορεία.

15-χρόνια Τμήματος (Video)

Το Ντοκιμαντέρ Ήπειρος, ο μύθος στην πραγματικότητα.


Το 2010, επίσης με χορηγία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου, ο καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος, Παναγιώτης Μπάρκας ανέλαβε, με δικό του σενάριο, την παραγωγή του πρώτου ντοκιμαντέρ με αντικείμενο τον αρχαιολογικό και όχι μόνο θησαυρό της Ηπείρου. (Η σκηνοθεσία είναι του  Βασίλειου Τσούκλα, η κάμερα του Αρντιάν Ρέτζιου και η φωτογραφία και το μοντάζ του Αριστομένη Μάντη)

Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ είναι « Ήπειρος, ο μύθος στην πραγματικότητα» . Μέσα σε 80 λεπτά της ώρας ο φακός της κάμερας σε καλεί σε πρωτόγνωρα ταξίδια. Σε πηγαίνουν κάθετα στο χρόνο, μέχρι εκεί που η ιστορία αφήνει τη σκυτάλη στο μύθο, ο οποίος μύθος στη συνέχεια, αδιαφορεί για την ιστορία, ταξιδεύοντας μέχρι τις μέρες μας, για να προσανατολίσει αλάνθαστα την πορεία της κοινότητάς μας στο μέλλον της. Συγχρόνως σε ταξιδεύει στην ευρεία γεωγραφία της Ηπείρου.

Στο κέντρο αυτών ταξιδιών το ντοκιμαντέρ βάζει τη Δωδώνη.

Από τη γεωγραφία της Ηπείρου και πολύ πιο πέρα απ΄ αυτή, ταξιδεύουν στο ντοκιμαντέρ, από και προς τη Δωδώνη, θεοί, ημίθεοι, ήρωες και απλοί Ηπειρώτες, που χτίζουν πόλεις και αυτοκρατορίες. Ταξιδεύουν ήθη και έθιμα, που σημαδεύουν αδιαμφισβήτητα τα όρια της γεωγραφίας της Ηπείρου, όπως και την ελληνικότητά της, ως πραγματικότητα και υπόστρωμα.  

  Είναι μια πρώτη ευκαιρία να γνωρίσει ο επισκέπτης στον δικό μας δικτυακό τόπο και σε τόσα λίγα λεπτά, τόσους πολλούς αρχαιολογικούς τόπους (Δωδώνη, Πασαρώνα, Βουθρωτό, Φοινίκη, Απολλωνία, Βύλης, Αμάνθια, Αντιγόνεια, Ωρικό, αρχαία Δρόπολη – μια αποκάλυψη που για πρώτη φορά έρχεται στο φως της δημοσιότητας,- Αδριανούπολη, Σελλειό, τυμβότοπους κλπ ), να επισκεφτεί τα μνημεία του αμέσως επόμενου κύκλου, του ορθόδοξου θρησκευτικού, αλλά και της προφορικής και μουσικής παράδοσης. Τα πάντα διέπονται από τον ίδιο πολιτισμό, εκείνον του μαντείου της Δωδώνης. Το ντοκιμαντέρ είναι πνευματική περιουσία του Τμήματος.

Ήπειρος - Ντοκιμαντέρ (Video)

Το δράμα «Κόντρα στο ρεύμα»


Ο καθηγητής Παναγιώτης Μπάρκας είναι επίσης ο συγγραφέας του πρώτου στην ελληνική γλώσσα δράματος, γραμμένου από Έλληνα της Αλβανίας, το οποίο, το 2009 ανέβηκε στη σκηνή του δημοτικού θεάτρου της πόλης Αργυροκάστρου και ταξίδεψε μέχρι την Κύπρο.

Πρόκειται για το δράμα «Κόντρα στο ρεύμα». Εξιστορεί την αντίσταση που καταβάλλει η κοινότητα μιας εθνικής μειονότητας στις προσπάθειες αλλοίωσης που της επιβάλλουν δομές του κρατικού μηχανισμού.

Ηθοποιοί είναι φοιτητές του Τμήματος, όπως και ο συγγραφέας Παναγιώτης Μπάρκας και ο σκηνοθέτης Βασίλειος Τσούκλας. Η σκηνοθεσία, η οποία έλαβε την πρώτη θέση στο φεστιβάλ του πανεπιστημίου της Κύπρου, είναι του Σταύρη Τσάτη. Ανήκει στις πνευματικές αξίες του Τμήματος και  μπορεί ο επισκέπτης να το βρει στο δικτυακό μας τόπο.